Turystyka

Szlak czerwony

Krzyże - Czarnowąsy - Borki - Dobrzeń Mały - Dobrzeń Wielki - Ostrówek - Chróścice

Rozpoczyna się na granicy gmin Dobrzeń Wielki i Łubniany.

Krzyże (część wsi Czarnowąsy)

Neogotycka kapliczka Seca NMP i 2 krzyże.

Czarnowąsy

budynek z kapliczką Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Przy ul. Wolności skwer z krzyżem tu natrafimy na szlak czarny

neogotycką kapliczkę MB,
remiza strażacka z kamieniem pamiątkowym upamiętniającym 100 lecie OSP.

Tu szlak krzyżuje się z żółtym “Szlakiem Drewnianego Budownictwa Sakralnego” oraz “Drogą Świętego Jakuba”

pizzeria PUB Picante
Bar Bawaria.
Cukiernia kawiarnia.

Od tego momentu nasz szlak pokrywa się z “Drogą Świętego Jakuba”.

Borki

Po północnej i wschodniej stronie wału kilka betonowych bunkrów - pozostałości umocnień niemieckich z II wojny światowe.
Ok. 800 m na południe w tymże wale znajduje się brama powodziowa.
Park rekreacji: boisko piłkarskie, plac zabaw oraz niewielki tor rowerowy. Istnieje tu możliwość odpoczynku.
starorzecze Odry.
późnobarokową kapliczkę-dzwonnicę Najśw. Serca Pana Jezusa i MB obok niej figura św. Jana Nepomucena.
Na rozwidleniu z ul Jasną, gdzie niewielka kapliczka MB na słupie
bar garmażeryjny, sklep spożywczy

Dobrzeń Mały

przepompownia wód z pobliskich rowów do rzeki Odry,
boisko sportowe,
nadodrzański ogród “Raj” miejsce rekreacji i wypoczynku z ogródkiem piwnym, przystanią wodną, boiskiem do siatkówki plażowej, miejscem na ogniska, starorzeczem Odry
Kapliczki: neogotycka MB i Najśw. Serca PJ. ,Kapliczka-dzwonnica św. Jana Nepomucena oraz pomnik ofiar I i II wojny światowej. Do lat 90 XX w. istniała tu przeprawa promowa, służąca przede wszystkim rolnikom posiadającym pola po drugiej stronie Odry.

Ulicą Odrzańską skręcamy w prawo w kierunku ul. Opolskiej gdzie nasz szlak łączy się z żółtym “Szlakiem Sakralnego Budownictwa Drewnianego”.

Dobrzeń Wielki

Tu nasz szlak rozchodzi się ze “Szlakiem Sakralnego Budownictwa Drewnianego” i “Drogą Św. Jakuba”. Za stocznią przekraczamy ulicę i skręcamy w lewo na ul. Knosały.

Na Odrze widać jaz i śluzę Dobrzeń Wielki z zabudowaniami oraz elektrownię wodną oddaną do użytku w 2009 r.
Za sklepem Normet, na przeciw którego stoi neogotycka kapliczka z pietą, skręcamy w prawo a później w lewo na ul. Powstańców Śląskich. W oddali widać dawny kościół parafialny obecnie stacja opieki Caritas oraz restaurację „Kuchnia Śląska”
Pod nr 39 widzimy ostatnią chałupę drewnianą na terenie gminy. Chałupa zachowała się w 1/4, pozostała część jest murowana, przy chałupie stoi krzyż.
Na skrzyżowaniu skręcamy w lewo na ul. Strzelców Bytomskich i kierujemy się w kierunku dawnej cegielni

Mijając oczyszczalnię ścieków wałem jedziemy do Chróścic

Z wału roztacza się widok na Odrę tworzącą w tym miejscu zakola
niewielkie jeziorko, będące pozostałością dawnego koryta rzeki zwane przez mieszkańców jeziorem Poza.

Chróścice

Kąty z dawną przeprawą promową. Po prawej stronie drogi stoi kamienny krzyż z 1916 roku postawiony w intencji zakończenia wojny.
Przejeżdżamy mostkiem nad Żydówką, mijamy kilka zabudowań, a następnie kapliczkę św. Rocha z 1868 r.
Na “Złotym Rogu” u zbiegu ulic 1 Maja, Powstańców Śląskich i Odrzańskiej znajduje się niewielki skwer z kamieniem upamiętniającym budowę linii gazowej przy pomocy finansowej miasta Wil w Szwajcarii w ramach partnerstwa pomiędzy gminą Dobrzeń Wielki a miastem Wil.

Na skrzyżowaniu z ulicami Reka i Św. Jana łączymy się ze szlakiem niebieskim.

Po drodze mijamy neogotycką kapliczkę MB z 1901 r.

Restauracja “Nova”- gdzie istnieje możliwość odpoczynku i posiłku.

Tu szlak niebieski skręca w lewo na ulicę Wyzwolenia, a "Droga Świętego Jakuba" na prawo w ul. Św. Rocha.

Park Kasztanowy, założony w 1928 r z dwoma pomnikami w formie głazów, oraz ławkami.
Za parkiem na rozwidleniu dróg wjeżdżamy krótkim, ale uciążliwym podjazdem na wiadukt za którym na skrzyżowaniu z ulicami Podlesie, Młyńską i Świerkową osiągamy szlak zielony z Brynicy do Chróścickiego Młyna.

Kierując się dalej tym szlakiem dojedziemy do granicy gminy, jadąc dalej aż do skrzyżowania z niewielką kapliczką- obrazkiem na drzewie skręcamy w prawo w kierunku Kup

pomnik leśniczego leśnictwa Stare Kup Willego Mullera zastrzelonego tu 1.11.1925 r. przez kłusownika.

Wchodzimy na ścieżkę dydaktyczną biegnącą z siedziby Dyrekcji Stobrawskiego Parku Krajobrazowego w Ładzy. Przecinamy szlak czarny i kierujemy się do Murowa.

SZLAK NIEBIESKI

Świerkle - Brzezie - Dobrzeń Wielki - Ameryka - Chróścice - Kwaśna

Szlak niebieski rozpoczyna się na granicy gmin Dobrzeń Wielki i Łubniany, na skraju lasu na
ul. A. Mickiewicza. Jest on kontynuacją niebieskiego szlaku biegnącego przez gminy Turawa i Łubniany

Świerkle

dwie zabytkowe kapliczki.

Na rozwidleniu z ulicą Masowską łączymy się z żółtym “Szlakiem Sakralnego Budownictwa Drewnianego”.

Poruszając się dalej ul. A Mickiewicza mijamy kolejne dwie kapliczki i docieramy do kościoła filialny pw. Niepokalanego Serca NMP, zbudowany w 1949 roku, za kościołem cmentarz z niewielką kaplicą . Obok w lasku na tzw. Górce Fatimskiej znajduje się niewielka droga krzyżowa.

Po 300 metrach osiągamy skrzyżowanie z drogą powiatową Czarnowąsy - Brynica. W tym miejscu rozpoczyna się czarny szlak,

Przy skrzyżowaniu zabytkowa, XVIII wieczna kaplica-dzwonnica św. Jana Chrzciciela.
Ok. 150 m od skrzyżowania w kierunku Brynicy park rekreacyjno-wypoczynkowy z boiskami do piłki nożnej, oraz asfaltowe do piłki ręcznej, siatkówki i koszykówki. Poza tym plac zabaw, duża wiata i miejsce na ognisko.
Po drodze mijamy neogotycką kapliczkę św. Anny oraz krzyż,

Wjeżdżamy do lasu. Po przejechaniu ok. 700 m za dwoma zakrętami natrafiamy na początek łącznikowego szlaku czerwonego prowadzącego do szlaku czarnego w Czarnowąsach.

Brzezie

W połowie wsi mijamy boisko sportowe.
Na prawo od skrzyżowania po przejechaniu ok. 1 km możemy zobaczyć pozostałości dawnego cmentarza ewangelickiego, a po drodze spore wyrobisko żwiru.
W centrum wsi zabytkowa kapliczka-dzwonnica św. Józefa,
pomnik ofiar I i II Wojny Światowej,
drink bar “u Stasia”

Na wiadukcie skręca na prawo żółty “Szlak Drewnianego Budownictwa Sakralnego”

Dobrzeń Wielki

Jadąc na wprost możemy zobaczyć kapliczkę neogotycką
stadion sportowy TOR Dobrzeń Wielki.
ścieżka rowerowa przy parku, rozciąga się po obu brzegach rzeczki Brzeziczanki. W parku fontanna i siłownia.
W pobliżu ciastkarnia i Pub Element.

Przecinamy szlak czarny, żółty „Szlak Sakralnego Budownictwa Drewnianego” oraz Drogę św. Jakuba

Ul. Wrocławska Stara szwalnia – budynek dawnych zakładów włókienniczych, tu można zagrać w kręgle i coś zjeść

Po około 300 m skręcamy w lewo. Przy rozjeździe znajdują się dwie kapliczki, jedna neogotycka i druga współczesna. My kierujemy się wąską drogą asfaltową w kierunku przysiółka Wolny. Kierujemy się do przysiółka Chróścic – Wiatraki. Osiągamy drogę wojewódzką.

Chróścice

Barokowa kapliczka z 1722 r. przy skrzyżowaniu ulicy 1 Maja z ul. św. Jana. Murowana, tynkowana w kształcie słupa. Wewnątrz rokokowa rzeźba św. Jana Nepomucena.

Łączymy się ze szlakiem czerwonym oraz Drogą św. Jakuba”

Po drodze mijamy neogotycką kapliczkę MB z 1901 r.
restauracja “Nova”, gdzie istnieje możliwość odpoczynku i posiłku.
Naprzeciwko restauracji jest sklep spożywczy
kolejna neogotycka kapliczka MB.

Jadąc ul. Wyzwolenia opuszczamy czerwony szlak oraz "Drogę Św. Jakuba" i ul. Kwaśną kierujemy się do granic gminy

SZLAK ZIELONY

Dobrzeń Wielki – Bucki – Ameryka – Chróścice – Chróścicki Młyn

Szlak zielony prowadzi z Brynicy przez tzw. “Chłopskie laski”. Na terenie gminy Dobrzeń Wielki rozpoczyna się na skrzyżowaniu dróg leśnych pomiędzy oddziałami nr: 164, 165, 186 i 187.

Kapliczka MB Częstochowskiej (Czarnej Madonny) – kapliczka skrzynkowa na słupie postawiona na pamiątkę wydarzeń z XVIII wieku.

Jedziemy ul. Świerkową do ul. Stawy gdzie skręcamy w lewo. Jedziemy lekko pod górę osiągając wiadukt kolejowy gdzie łączymy się z żółtym “Szlakiem Drewnianego Budownictwa Sakralnego”.

kąpielisko Balaton. Na jego północno wschodnim brzegu zlokalizowana jest plaża i plac zabaw.
Kościół odpustowy pod wezwaniem św. Rocha. Wokół kościoła cmentarz otoczony murem z 1910 r., ze stacjami drogi krzyżowej. Stację XIII stanowi większa kaplica z grobem księdza proboszcza K. Kittelmanna. Przed kościołem statua św. Rocha z 1913r. W pobliżu kościoła 3 inne kapliczki (jedna dwustronna w murze cmentarnym). Po drugiej stronie muru cmentarnego i kaplicy XIII stacji drogi krzyżowej znajduje się pomnik z 1931 roku poświęcony mieszkańcom Dobrzenia Wielkiego poległym w I wojnie światowej.

Opuszczamy żółty "Szlak Drewnianego Budownictwa Sakralnego, kierujemy się na wiadukt (łączymy się z czarnym szlakiem)i skręcamy w ul. Żeromskiego i jedziemy do Ameryki (przysiółek Dobrzenia Wielkiego)

Podążamy drogą leśną w kierunku Chróścic.

Chróścice

Przy tartaku stoi kamień ustawiony na cześć św. Huberta, patrona myśliwych.

Kontynuujemy wędrówkę ul. Podlesie gdzie po drodze łączymy się ze szlakiem czerwonym, aż do skrzyżowania pod wiaduktem z ul. Świerkową i Młyńską (tu krótki podjazd).

Jadąc na wprost możemy dotrzeć do jezior w dawnych wyrobiskach żwiru.

Po prawej możemy zobaczyć złożone tu betonowe bunkry, będące pozostałościami niemieckich umocnień z II wojny światowej.
Chróścicki Młyn - Dawny młyn oraz dwa gospodarstwa położone nad rzeką Brynicą. Obecny budynek młyna z 1920 r., zaś dom mieszkalny z 1905 r. ze stawami hodowlanymi

SZLAK CZARNY

Świerkle - Brody - Elektrownia Opole - Brzezie - Żabia Górka - Dobrzeń Wielki - Bucki - Kup - Ładza

Szlak czarny rozpoczyna się w centrum wsi Świerkle. W tym miejscu przebiegają szlaki niebieski i żółty “Szlak Drewnianego Budownictwa Sakralnego”.

Jedziemy w kierunku lasu aż do ul. Wolności w Czarnowąsach, później drogami między zabudowaniami tzw. Brody (część wsi Czarnowąsy).Docieramy do skrzyżowania z ul. Krzyżową i Polną gdzie natrafiamy na szlak czerwony. My skręcamy w prawo w ul. Polną. Jedziemy przez dynamicznie rozbudowującą się część Czarnowąs do skrzyżowania z ul. Piaskową to teren tzw. Podlesie Lewe. Ul. Leśną docieramy do elektrowni

Przy parkingu elektrowni znajdują się miejsca noclegowe "Pod Lasem",

Jedziemy wzdłuż linii kolejowej w kierunku Brzezia.

Brzezie

W połowie wsi mijamy boisko sportowe i skrzyżowanie.

Na skrzyżowaniu szlak czarny skręca na lewo i prowadzi przez Żabią Górkę, Dobrzeń Wielki, Kup do Ładzy.

Na prawo od skrzyżowania po przejechaniu ok. 1 km możemy zobaczyć pozostałości dawnego cmentarza ewangelickiego, a po drodze spore wyrobisko żwiru.
Zabytkowa kapliczka-dzwonnica św. Józefa,
pomnik ofiar I i II Wojny Światowej,

Po opuszczeniu wsi wjeżdżamy krótkim acz uciążliwym podjazdem na wiadukt kolejowy. Na wiadukcie skręca na prawo żółty “Szlak Drewnianego Budownictwa Sakralnego”. My jedziemy przez wiadukt, a po zjechaniu z niego skręcamy w lewo w stronę osiedla Energetyk.

Dobrzeń Wielki

Klasztor Sióstr Franciszkanek Szpitalnych - zbudowany w 1932 r. Obecnie poza klasztorem mieści się tu Dom Pomocy Społecznej. Obok spora kapliczka MB Fatimskiej. Za klasztorem duży ogród i niewielki park z drogą krzyżową.
Kościół parafialny pw. św. Katarzyny przy ul. Kościelnej. Zbudowany w 1934 r. Wewnątrz barokowe: obraz św. Walentego i rzeźba św. Sebastiana. Obok figura maryjna.

Wjeżdżamy na “Drogę św. Jakuba” i żółty “Szlak Drewnianego Budownictwa Sakralnego”

Ok. 150 m na lewo znajduje się dawny kościół parafialny obecnie stacja opieki Caritas oraz restauracja - pizzeria “Kuchnia Śląska”.
Gminny Ośrodek Kultury
Za GOK przy ul. W. Reymonta znajduje się ośrodek zdrowia.
Za Urzędem Gminy - Park rekreacji z fontanną i siłownią
kościół św. Rocha
Zespół Szkół z halą sportową
restauracja „Dworek pod lasem” z noclegami

Ścieżką rowerową jedziemy lasem do miejscowości Kup.

Kup

Na lewo ul. Sportową możemy dojechać do placu zabaw, stadionu sportowego i cmentarza,
na prawo ul. K. Miarki do szpitala w Kup.
Na Rynku stanowiącym połowę centralnego ronda znajduje się niewielki park z pomnikiem ofiar I i II wojny światowej
Kościół poewangelicki pw. MB Nieustającej Pomocy. Neoromański z cegły. Przejęty przez kościół katolicki w 1974 r. Aktualnie odbywają się tu tylko odpusty i pogrzeby.
Kościół parafialny pw. św. Jerzego. Neogotycki z czerwonej cegły, zbudowany w latach 1897 - 8. Obok neogotycka plebania, przed kościołem figura św. Jana Nepomucena.
Nadleśnictwa Kup - Izbę Leśną. W ogrodzie obok budynków umieszczone są tablice dydaktyczne.

SZLAK CZERWONY (ŁĄCZNIKOWY)

Droga Brzezie-Świerkle - Podlesie Lewe

Ten szlak stanowi połączenie szlaku żółtego i niebieskiego z czarnym. Rozpoczyna się na drodze powiatowej pomiędzy wsiami Brzezie i Świerkle, ok 700 m od ostatnich zabudowań Świerkli. Jedziemy bitym duktem leśnym w kierunku południowym.

Po przejechaniu ok. 1100 m docieramy do łowiska wędkarskiego “Śródlesie II”, na którego południowym krańcu niewielki parking.
Po kolejnych 500 m widzimy zbiornik “Śródlesie I” zwany również Falklandami. Służy on jako ogólnodostępne kąpielisko.
Na jego północnym skraju zlokalizowane są boisko piłkarskie, dwa boiska do siatkówki oraz plac zabaw.

Tu kontynuujemy podróż drogą z płyt betonowych wzdłuż zachodniego brzegu zbiornika. Po osiągnięciu jego krańca skręcamy na prawo, a po ok. 400 m na lewo docieramy do drogi asfaltowej gdzie kończy się nasz szlak i osiągamy szlak czarny. Tym szlakiem możemy dotrzeć: na lewo do Czarnowąs, na prawo do Brzezia i Dobrzenia Wielkiego.

Droga św. Jakuba na terenie Gminy Dobrzeń Wielki

Czarnowąsy (37 km / 281 / 3433)

Pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1228 r., kiedy opolski książę Kazimierz ufundował tu klasztor dla norbertanek z Rybnika, który uposażył w 23 okoliczne miejscowości. Wieś należała do klasztoru aż do sekularyzacji w 1810 r. Zaraz przy początku wsi, na naturalnym wzniesieniu, po lewej stronie drogi, widzimy cmentarz, gdzie wśród drzew znajduje się drewniany kościół pielgrzymkowy św. Anny. Zabytkowa budowla o typowej dla regionu konstrukcji zrębowej wzniesiona była w latach 1687-88 na miejscu starszego, poprzedniego kościoła. Została ona umyślnie podpalona przez nieznanych sprawców i spłonęła doszczętnie w nocy z 19 na 20 sierpnia 2005 roku. Wysiłkiem parafian w lipcu 2006 roku rozpoczęto odbudowę i po 13 miesiącach, w dwa lata po pożarze, świątynię przywrócono niemal w poprzednim kształcie. Obecnie ma ona jednak trwałe murowane ściany obłożone belkami i stalową konstrukcję dachu pokrytą drewnianym gontem. Dach siodłowy jest od wschodu zaokrąglony, od zachodu ostro ścięty. Nad nawą wieżyczka ma sygnaturkę zakończona latarnią z cebulastym hełmem. Ze szczególną starannością zrekonstruowano soboty wokół ścian zewnętrznych świątyni. To rodzaj podcieni dających schronienie przed deszczem lub upałem wiernym, którzy już w przeddzień przybywali na niedzielne uroczystości - stąd ludowa etymologia ich nazwy. Soboty wsparte są na słupach z charakterystycznymi podpórkami wzmacniającymi konstrukcję – zastrzałami.

Wnętrze ma wystrój stylizowany na barokowy, z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, zorientowanym, na planie krzyża. Strop płaski, w kaplicach kolebkowy. Łuk tęczowy z belką, na niej figury. Ołtarz z kopią figury świętej Anny z Maryją (oryginał z ok. 1700 r. przechowywany na plebanii, szczęśliwie uniknął pożaru), z prawej strony w prezbiterium figura św. Barbary odrestaurowana po pożarze, w ołtarzach bocznych nowe obrazy z wyobrażeniami śląskich świętych: z lewej Benedykta od Krzyża (czyli urodzona we Wrocławiu Edyta Stein), z prawej - Jacek Odrowąż.

W pobliżu szklana gablota z naczyniami liturgicznymi ocalonymi z pożaru. Planowane jest jeszcze urządzenie kaplic tworzących rodzaj transeptu, w lewej będzie to kaplica Totus Tuus poświęcona Janowi Pawłowi II, a w prawej kaplica Miłosierdzia Bożego z obrazem „Jezu ufam Tobie”.

Na zewnątrz kościoła umieszczony został krzyż misyjny złożony z belek ze spalonej świątyni. Przy murze cmentarnym od strony drogi kamienna figura św. Jana Nepomucena z 1722 roku.

Dalej wędrujemy wzdłuż drogi krajowej nr 454 prowadzącej z Opola do Namysłowa, osiągamy wiadukt nad linią kolejową, w lewo 0,8 km parking przed kościołem i klasztorem sióstr norbertanek. Przy parkingu krzyż z łacińskim napisem „Pod tym znakiem zwyciężysz”.

Kościół parafialny pod wezwaniem Bożego Ciała i św. Norberta, wraz z dawnym klasztorem są elementami większego, czworokątnego kompleksu klasztornego, z folwarkiem gospodarczym i ogrodami, otoczonego murem z kolistymi basztami. Osiedlone tu w XIII w. norbertanki to żeński zakon kontemplacyjny, założony razem z zakonem norbertanów przez św. Norberta w 1120 r. w Premonstre we francuskiej Burgundii (stąd inna używana nazwa zakonu to premonstratensi). Norbertanki były najstarszym zakonem żeńskim osiadłym na ziemiach polskich, już w 1162 r. założyły klasztor w Krakowie na Zwierzyńcu. Warto przypomnieć, że pochodząca z Kamienia Śląskiego błogosławiona Bronisława z tym właśnie zakonem związała swoje życie.

Kościół klasztorny w Czarnowąsach przebudowany został w końcu XVIII w. i uzyskał jednolity barokowo-klasycystyczny wystrój, obecnie ma dwuprzęsłową nawę i węższe, trzyprzęsłowe prezbiterium. Przy prezbiterium od południa na wyższej kondygnacji dawne oratorium połączone z klasztorem, od zachodniej strony nawy chór zakonny z falistą balustradą i dzielonym prospektem organowym w dwóch częściach po obu stronach chóru.

W ołtarzu głównym obraz św. Norberta i figury świętych Piotra, Pawła, Mikołaja i Augustyna, dwa ołtarze boczne poświęcone są Wniebowzięciu NMP i św. Augustynowi; bogato rzeźbiona ambona przedstawia cnoty kardynalne i na swym koszu Chrystusa Siewcę. Na prawo od wejścia, w ślepej kruchcie pod chórem, w zwieńczeniu konfesjonału umieszczona jest drewniana, polichromowana, barokowa figura św. Jana Nepomucena. Krypta pod kościołem jest miejscem pochówku fundatora klasztoru, księcia opolskiego Kazimierza (zmarł w 1229 lub 1230 r.) i jego żony Wioli (zmarła w 1251 r.).

W klasztorze po sekularyzacji w 1810 r. mieścił się szpital i następnie zakład opiekuńczy, od 1902 r. siostry jadwiżanki prowadziły zakład dla dzieci i z wojenną przerwą kontynuowały działalność do 1949 r. Potem było tu przedszkole, a od 1971 r. działa w nim Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci „Caritas”, ponownie pod opieką sióstr jadwiżanek.

Dalej w naszej wędrówce pokonujemy most na Małej Panwi, która niedaleko stąd wpada do Odry. Za mostem (0,3 km od parkingu) po lewej kamienna, pomalowana barokowa figura św. Jana Nepomucena z nowszym betonowym cokołem i tablicą z napisem „Święty Janie Nepomucki za nami wstawiaj się”.

Przy niewielkim skrzyżowaniu z krucyfiksem skręcamy w lewo i opuściwszy wieś przechodzimy pod mostem kolejowym i skręcamy w prawo na drogę z płyt betonowych, prowadzącą w kierunku miejscowości Borki (40 km / 278 / 3430). Minąwszy tereny magazynowe skręcamy w prawo, w ul. Obrońców Pokoju, która doprowadza ponownie do drogi nr 454.

Pozostajemy po jej południowej stronie i po około 200 m skręcamy w lewo, na polną drogę, która zyskując miano ul. Brzegowej doprowadza nad brzeg Odry, do tzw. Raju. Jadąc dalej równolegle do Odry (ul. Odrzańska) mijamy Dobrzeń Mały i za stocznią rzeczną znów docieramy do drogi nr 454 przy kościele św. Katarzyny w Dobrzeniu Wielkim.

Na odcinku na północ od Opola stale góruje w krajobrazie zwalista bryła elektrowni „Opole”. Powstała ona w latach 90-tych XX w., a jej podstawowym paliwem jest węgiel kamienny z Górnego Śląska. Eksploatowane są 4 bloki o łącznej mocy 1500 MW. Jej komin ma 250 m wysokości, na li- ście najwyższych kominów w Polsce zajmuje 12 miejsce, a chłodnie kominowe mają po 132 m wy- sokości. Jako najnowocześniejszy obiekt energetyki w Polsce słynie z troski o ochronę środowiska. Odpady z elektrowni – popiół i żużel - są półproduktem wykorzystywanym w górnictwie, przemyśle cementowym, budownictwie i drogownictwie.

Dobrzeń Wielki (46 km / 272 / 3424)

Miejscowość ta była przez długi czas jednym z ważniejszych miejsc pątniczych na Górnym Śląsku. Pielgrzymów nawet z dalszych okolic ściągał tutejszy kościół św. Rocha. Wieś posiada jednak aż trzy zabytkowe kościoły i warto obejrzeć wszystkie trzy.

Na samym początku miejscowości po lewej stronie drogi mijamy budynek dawnego kościoła św. Katarzyny i św. Walentego (b. rzadkie wezwanie kościoła!), datowany na XV lub XVI w., znacznie przebudowany w 1842 r. po pożarze mającym miejsce 10 lat wcześniej. W południowej części wieży odsłonięty spod tynku wątek gotyckiej cegły. Do 1934 roku był to kościół parafialny, później jego rolę przejął nowy wielki kościół pod wezwaniem św. Katarzyny. Obecnie zaadaptowany jest na ośrodek opieki Caritasu.

Dalej idziemy zgodnie z drogą nr 454 skręcamy w prawo; odbijając od niej za zakrętem jeszcze raz w prawo, w ulicę Kościelną, znajdziemy się przed kościołem parafialnym św. Katarzyny. Wybudowany w latach 1933-34 w niedalekim sąsiedztwie poprzedniego kościoła jest interesującym przykładem nowoczesnego budownictwa sakralnego z okresu międzywojennego.

Idąc dalej wzdłuż drogi na Namysłów docieramy do trzeciego, najbardziej interesującego obiektu sakralnego w Dobrzeniu Wielkim. Na końcu wsi na niewielkim wzniesieniu zajętym przez cmentarz stoi odpustowy kościół drewniany pod wezwaniem św. Rocha, ufundowany w roku 1657 przez norbertanki z Czarnowąsów.

Tuż przed wejściem na cmentarz znajduje się pomnik ofiar wojny o wyjątkowo sugestywnej wymowie antywojennej, dzieło Maxa Habersetzera z 1931 r. Na lewej ścianie płaskorzeźbione lamentujące kobiety, po prawej żołnierze maszerujący do wieczności, w środku tablice z nazwiskami poległych w I wojnie światowej żołnierzy-mieszkańców Dobrzenia. Na cmentarzu przed kościołem biała figura św. Rocha z 1913 r. Św. Roch przedstawiony został zgodnie z tradycją ikonograficzną, w stroju pielgrzyma, ręką wskazuje na skaleczone kolano, przy nim pies z chlebem w pysku. Na postumencie, na którym stoi figura, znajdują się modlitwy do świętego w języku polskim (z przodu) i niemieckim (z tyłu).

Wejście do kościoła ma ganek wsparty na 4 słupach, z ganku możliwy jest dostęp do chóru muzycznego, dookoła kościoła soboty na słupach z zastrzałami, kryte tak jak i dach gontem, nad nawą dach dwuspadowy z niewielką wieżyczką na sygnaturkę z baniastym hełmem i latarnią. Kościół konstrukcji zrębowej, z krótkim, zamkniętym trójbocznie prezbiterium, zwróconym na północ, nawa szersza, w przejściu do prezbiterium skośne ściany. Strop kościoła jest płaski, z tęczą o wykroju ściętego trójliścia. Ołtarz główny barokowy z około 1700 roku z obrazem adoracji św. Rocha, ołtarze boczne: lewy z płaskorzeźbą adoracji Trójcy Świętej, prawy z obrazem św. Jadwigi. W kościele są też inne dwie figury św. Rocha przy lewym ołtarzu i na ścianie z prawej strony. Ambona barokowa, na koszu rzeźby 4 ewangelistów, a na baldachimie Dzieciątko Jezus na globie ziemskim; prospekt organowy z około 1750 r. Niezwykle uroczyste odpusty w kościele obchodzone są w niedzielę po 16 sierpnia. By nie powtórzyć dramatycznych losów kościoła św. Anny w Czarnowąsach, dobrzeńska świątynia chroniona jest od roku 2008 specjalnym systemem przeciwpożarowym. W razie niebezpiecznego podwyższenia się temperatury automat rozpoczyna spryskiwanie mgłą wodną, która opada na drewniane elementy kościoła.

W pobliżu kościoła, przy ulicy Konopnickiej znajduje się źródełko, z którym związana jest legenda. Pewną kobiecinę dobrzeńską dręczyła od kilku lat ciężka choroba oczna. Żadne lekarstwa nie przynosiły najmniejszej ulgi. Pewnej nocy ukazała się jej Matka Boska i wezwała ją kilka razy, aby w pobliżu Św. Rocha szukała źródełka, którego woda wyleczy jej chorobę. Nie znalazłszy źródła uważała zjawienie Matki Bożej za złudzenia, jednakże dalej prosiła o pomoc w swym cierpieniu. Matka Boża ukazała się jej powtórnie i zachęciła do powtórnego szukania. Tym razem kobieta je znalazła i umywszy się orzeźwiającą jego wodą zupełnie wyzdrowiała. Od tego czasu już niejednemu proszącemu o uzdrowienie ulgę przyniosło. Wykopano w tym miejscu studzienkę i po dziś dzień przychodzą tu ludzie z całej okolicy, aby wody zaczerpnąć. Używa się jej przede wszystkim przy chorobach ocznych.

Chróścice (50 km / 268 / 3420)

Z kościółka św. Rocha idziemy w stronę ul. Konopnickiej, dalej ul. Mickiewicza (przez tzw. Amerykę) i przy stadionie sportowym wchodzimy do Chróścic (50 km / 268 / 3420) ulicą, której nie bez przyczyny patronuje św. Roch. W centrum wsi, przy poczcie, kierujemy się w ul. Korfantego i wraz z nią do ul. Powstańców Śląskich, gdzie skręcamy w lewo.

W centrum wsi mijamy oryginalny pomnik inwestycji komunalnej, jaką była budowa linii gazowej sfinansowanej przez szwajcarskie miasto Wil w latach 2002-03. Dalej przy tej głównej ulicy po prawej mijamy pomnik ofiar obu wojen światowych, a po przeciwnej stronie - kościół św. Jadwigi z 1802 r., rozbudowany w 1937 r. Jest to trójnawowa bazylika; we wnętrzu na filarach po obu stronach nawy głównej figury świętych, m.in. Jan Nepomucen, Roch, Florian, Jerzy, Józef, Tadeusz, Katarzyna, Teresa, Rozalia. W ołtarzu głównym św. Jadwiga, w otoczeniu czterech świętych.

Za kościołem skręcamy w lewo, w ul. Kośnego, opuszczając drogę nr 457 i po kilku zakrętach wychodzimy na ulicę Babi Las prowadząca do przysiółka o tej samej nazwie. Za nim skręcamy w prawo i idziemy polną drogą pod wałem przeciwpowodziowym. Po minięciu przysiółka Biedaszki dochodzimy do śluzy Zawada, przy której trzymamy się prawej strony i wchodzimy na leśną drogę, która po kilkuset metrach dochodzi do kolejnej, oznakowanej jako zielony szlak rowerowy. Tu skręcamy w lewo i leśną drogą (po prawej stronie skrywa się leśniczówka z możliwością uzyskania miejsc noclegowych) dochodzimy do dość ruchliwej drogi nr 458 (Popielów – Skorogoszcz). Tu skręcamy w lewo i mostem drogowym w Mikolinie przekraczamy Odrę.

Trasa drogi św. Jakuba na Śląsku Opolskim