KRUS INFORMUJE
UWAGA ROLNICY!
KASA ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO przekazuje ważne informacje:
1. W trosce o Wasze zdrowie zwracamy się do Państwa z gorącym Apelem o składanie wniosków o rehabilitację. Czeka na Państwa całkowicie bezpłatna, bogata oferta zabiegów w 6 Centrach Rehabilitacji Rolników w całej Polsce, a osoba skierowana otrzymuje także zwrot kosztów przejazdu do zakładu rehabilitacji w postaci ryczałtu za najtańszy środek transportu w jedną stronę. Rehabilitacja lecznicza realizowana jest w: Jedlcu, Horyńcu Zdroju, Iwoniczu Zdroju, Szklarskiej Porębie, Kołobrzegu i Świnoujściu.
Apel jest skierowany głównie do rolników ubezpieczonych w KRUS, zagrożonych całkowitą niezdolnością do pracy w gospodarstwie rolnym oraz do rolników uznanych okresowo za całkowicie niezdolnych do pracy w gospodarstwie rolnym, którzy rokują jej odzyskanie w wyniku dalszego leczenia i rehabilitacji. Wskazaniami do rehabilitacji leczniczej są schorzenia narządów układu ruchu z zakresu ortopedii, reumatologii i neurologii. W Kołobrzegu dodatkowo prowadzona jest rehabilitacja osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego. W Świnoujściu istnieje możliwość skorzystania z zabiegów leczących łuszczycę stawową, łuszczycę skóry oraz bielactwo.
Ponadto KRUS oferuje również profil rehabilitacji dla ubezpieczonych po przebytej chorobie COVID-19, prowadzony w dwóch centrach leczniczych:
- w Centrum Rehabilitacji Rolników w Jedlcu
- w Centrum Rehabilitacji Rolników w Szklarskiej Porębie
Podczas trwającego 21 dni turnusu pacjent poddawany jest rehabilitacji leczniczej w ciągu 17 dni zabiegowych. Całkowity koszt zabiegów rehabilitacyjnych, zakwaterowania, wyżywienia oraz opieki medycznej ponosi KRUS. Skierowanie na turnus rehabilitacyjny można otrzymać nawet w ciągu miesiąca od dnia złożenia Wniosku. W trosce o Wasze zdrowie zwracam się do Państwa z gorącym Apelem o składanie wniosków o rehabilitację.
2. Prawo do wypłaty dwóch świadczeń dla osób urodzonych po 1948 r.
Emerytury dla ubezpieczonych, urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Można pobierać dwie emerytury z ZUS i KRUS. Komu przysługuje podwójne świadczenie ? Emerytura rolnicza z KRUS przysługuje ubezpieczonemu (rolnikowi, domownikowi), który spełnia łącznie następujące warunki:
• osiągnął wiek emerytalny; wiek emerytalny kobiety wynosi 60 lat, a mężczyzny 65 lat;
• podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat.
Okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu to okres ubezpieczenia społecznego rolników począwszy od 1 stycznia 1991 r. Do okresów podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, od których zależy prawo do emerytury rolniczej, osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., zalicza się okresy:
• podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin
w latach 1983-1990;
• prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.
Od 1 marca 2024 do końca lutego 2025 przeważnie rolnik – emeryt otrzymuje świadczenie nie mniejsze niż najniższa emerytura wypłacana z ZUS czyli 1 780,96 zł brutto. Emerytury powszechne i emerytury rolnicze są jednakowo waloryzowane, a emerytura podstawowa, która służy do wyliczania emerytur rolniczych, jest równa 90 proc. minimalnej emerytury z ZUS i wynosi 1 602,86 zł brutto.
Emerytura z ZUS dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r.
Wysokość świadczeń emerytalnych tych osób uzależniona jest głównie od wielkości kapitału zewidencjonowanego na indywidualnym koncie emerytalnym w ZUS. Okresy składkowe i nieskładkowe są uwzględniane przy wyliczeniu kapitału początkowego, który określa, ile dany ubezpieczony zaoszczędził w starym systemie emerytalnym tzn. przed 1 stycznia 1999 r. Emerytura z nowego systemu emerytalnego przysługuje niezależnie od długości okresu składkowego i nieskładkowego. Wymiar stażu ubezpieczeniowego przekłada się jednak bezpośrednio na wysokość tego świadczenia. Wysokość nowej emerytury nie może być niższa od kwoty emerytury najniższej, pod warunkiem, że ubezpieczony udowodnił okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze wynoszącym 20 lat - w przypadku kobiety i 25 lat w przypadku mężczyzny.
Obok wartości kapitału emerytalnego, na wysokość emerytury ma również wpływ średnie dalsze trwanie życia. Jest to wskaźnik statystyczny obliczany przez Główny Urząd Statystyczny, który mówi o tym ile statystycznie trwać będzie życie osoby przechodzącej
w danym wieku na emeryturę. Wskaźnik ten jest jednakowy dla kobiet i mężczyzn.
Świadczenia o jakie może się ubiegać w ZUS osoba urodzona po 31 grudnia 1948 r. to między innymi: emerytura w wieku powszechnym, okresowa emerytura kapitałowa i wcześniejsza emerytura.
Łączenie świadczeń z ZUS i KRUS
Prawo do dwóch emerytur, czyli emerytury zarówno z KRUS jaki i ZUS może uzyskać osoba urodzona po 31 grudnia 1948 r., po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego - 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn; jeżeli będzie legitymować się co najmniej 25-letnim okresem podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu oraz spełni warunki do emerytury z ZUS. Każda z instytucji wypłaca świadczenie niezależnie od siebie.
Podstawowym warunkiem, który musi być spełniony, aby można było ubiegać się o wypłatę emerytury z ZUS-u i KRUS-u jednocześnie, jest więc posiadanie odpowiednich okresów składkowych zarówno w ZUS-ie, jak i KRUS-ie. Należy pamiętać, że brak chociażby jednego okresu składkowego skutecznie uniemożliwi przyznanie emerytury. Wniosek o wypłatę emerytury z KRUS-u może być złożony tylko wtedy, gdy ubiegający się o to świadczenie był ubezpieczony w KRUS-ie przez co najmniej 25 lat (w innym wypadku, wnioski są załatwiane odmownie).
Nie każdy rolnik, który zmieniał rodzaj działalności zarobkowej i w związku z tym był objęty zarówno ZUS-em, jak i KRUS-em, może otrzymać dwie emerytury, z obu systemów. Wszystko zależy od tego, kiedy się urodził. Od początku istnienia systemu ubezpieczenia społecznego rolników, czyli od 1977 r. aż do 1989 r., istniał obowiązek podwójnego ubezpieczenia rolników „dwuzawodowców” - tj. osób, które pracę na roli łączyły z zatrudnieniem poza rolnictwem.
W związku z tym istniała możliwość pobierania świadczeń emerytalno-rentowych zarówno
z powszechnego, jak i rolniczego systemu ubezpieczenia społecznego. W razie zaś nabycia prawa do dwóch ww. świadczeń, uprawnionemu wypłacano półtora świadczenia – świadczenie korzystniejsze w całości, a drugie - w połowie.
Na podstawie ustawy z 24 lutego 1989 r., która zmieniła przepisy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 10, poz. 53), zniesiono zarówno obowiązek podwójnego ubezpieczenia rolników „dwuzawodowców”, jak
i możliwość pobierania dwóch świadczeń emerytalno-rentowych i wprowadzono rozwiązanie polegające na wzajemnym zaliczaniu okresów ubezpieczenia do uprawnień emerytalno-rentowych. Dodatkowo umożliwiono pobieranie tylko jednego świadczenia emerytalnego:
z powszechnego albo rolniczego systemu ubezpieczenia społecznego.
Po kolejnych zmianach w przepisach w przypadku seniorów urodzonych po 31 grudnia
1948 r. obowiązuje zasada odrębności systemów ubezpieczeń, zgodnie z którą osoby uprawnione jednocześnie do emerytury rolniczej i do emerytury powszechnej, mają prawo do pobierania obu emerytur.
Wspomnieć wypada, że nie ma podstaw do podwójnego zaliczenia okresów ubezpieczenia
w systemie powszechnym i w systemie ubezpieczenia rolniczego. W przypadku osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. okresów podlegania przez nich ubezpieczeniu, od których zależy prawo do emerytury zgodnie z powszechnymi przepisami emerytalnymi, tj. przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie zalicza się do okresów ubezpieczenia emerytalno - rentowego określonego w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników.
W przypadku osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., uprawnionemu wypłaca się tylko jedno wybrane przez niego świadczenie.
3. Podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników a prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U z 2024r. poz. 90 z późn. zm.) rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczaniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeżeli spełnia następujące warunki:
- złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności.
Oświadczenie można złożyć na wniosku o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEIDG-1). Złożenie wniosku w tej formie do organu ewidencyjnego traktowane jest jak dotrzymanie terminu złożenia oświadczenia w KRUS.
Niezachowanie terminu na złożenie oświadczenia jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu.
- jednocześnie nadal prowadzi działalności rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub dziale specjalnym;
- nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z Ubezpieczeń społecznych;
- nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym
- kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza określonej kwoty granicznej (kwota graniczna za rok 2023 r. wynosi 4 088,00 zł).
Roczna kwota graniczna podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem i jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.
Rolnik lub domownik zobowiązany jest w terminie do 31 maja każdego roku po rozliczeniu roku podatkowego złożyć przedmiotowe zaświadczenia.
Jeżeli kwota tego podatku przekroczy „roczna kwotę graniczną”, a także jeżeli nie zostanie zachowany termin złożenia zaświadczenia lub oświadczenia, ubezpieczenie rolnika lub domownika ustanie z dniem, do którego rolnik lub domownik zobowiązany był złożyć zaświadczenie/oświadczenie/ w jednostce Kasy chyba że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem tego terminu.
Termin na złożenie zaświadczenia albo oświadczenia może zostać przywrócony na wniosek zainteresowanego, jeśli udowodni on że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych.
W przypadku zaprzestania prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy osoba ubezpieczona powinna zgłosić powyższy fakt w ciągu 14 dni od zaprzestanie prowadzenia działalności.
Rolnik lub domownik prowadzący dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązany do opłacania miesięcznej składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w podwójnym wysokości.
Jeżeli rolnik i domownik rozpoczynający prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej nie spełnia wskazanych wyżej warunków art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, natomiast korzystał z tzw. ”ulgi na start” tj. w okresie prowadzenia działalności gospodarczej nie podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w ZUS przez okres do 6 miesięcy, do czasu objęcia tymi ubezpieczeniami przez ZUS kontynuuje podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników na dotychczasowych zasadach.
Ważne!
Rolnik lub domownik podejmujący prowadzenie tzw. działalności nierejestrowanej, która na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej i nie rodzi obowiązku rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiIDG) nie musi spełniać warunków art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Katarzyna Bunkiewicz- Kierownik Wydziału Ubezpieczeń